Okul Öncesi Dönemde Beslenme Sorunları

Okul öncesi dönem çocuklarında besin tüketimi konusunda sık sık sorunlar yaşanmaktadır. Bu konuda, ebeveynler çok sıkıntı yaşadıklarını birçok kez gerek çevresindeki kişilere gerekse de öğretmenlerine dile getirmektedirler. Ebeveynlerin sık sık ısrarlarıyla ve zorlamalarıyla çocuklar doyurulmaya çalışılmaktadır. Çocukların yemek yemeye olan bu isteksizliği sadece inatçılık ve iştahsızlık olarak algılanmaktadır. Oysaki altında yatan sebepler çok çeşitlilik gösterebilir. Bu konuda, ebeveynlerin bilgi sahibi olmaları önemlidir. Bu sayede çocuklarının beslenmeleri konusunda davranışları değişebilir.

Çocuklarda görülen başlıca beslenme sorunları şunlardır;

İştahsızlık

Okul öncesi dönemde sıklıkla karşılaşılan beslenme sorunudur. Çocuğun önüne konan yiyecekleri kendi arzusu ile yememesi ya da az yemesidir. Çocukta, büyüme devam etmesine karşın büyüme hızında azalma görülebilir. Aileler tarafından çokça şikayet edilen bir konudur. Sebepleri araştırılmalıdır. Sağlık sorunlarına dayalı bir durum değil ise sebepleri ilgi çekme, sevgisizlik, kıskançlık ve psikolojik sorunlar olabilir.

İştahsızlık durumunda, çocukların istemediği besinleri tüketmesinde ısrarcı olunmamalıdır. Yemek çocuğun önüne konulup 20dk beklendiği halde yemiyorsa önünden kaldırılmalı üzerinde baskı kurulmamalıdır. Çocukların yemeklere olan normal düzeydeki ilgisiz tutumları abartıya alınmamalı aşırı tepkiler verilmemelidir. Çevredeki çocuklarla kendi çocuğunu beslenme konusunda kıyaslamamalı, bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır. İştahsızlık, çocukta fiziksel ve zihinsel açıdan zarar verecek düzeyde ise bir hekime başvurularak altında yatan sebepler hakkında bilgi sahibi olunarak önlemler alınmalıdır.

Yemek seçme

Okul öncesinde sık karşılaşılan sorunlardan bir diğeridir. Çocuğun büyüme ve gelişmesi için alması gereken besinleri sevmemesi ve yemeyi reddetmesidir.

Yemek seçme durumunda, aynı besin değerindeki yiyeceklerden Çocuğun seveceği besinlerin verilmesi sağlanabilir. Örneğin, peynir yemeyi sevmeyen çocuğa onun yerine yoğurt, süt, ayran veya sütlü tatlılar verilebilir. Bunun dışında kuru fasulye sevmeyen çocuğa, nohut veya mercimek verilebilir. Çocukların isteklerine göre besin maddeleri değiştirilebilir. Ebeveynlerin bu konuda eğitimi önemlidir böylelikle hangi besin maddelerinin birbirinin yerine geçtiğinin bilincinde olarak hareket ederler. Bunun dışında yemekler çocukların ilgisini çekebilecek bir sunumda hazırlanabilir böylelikle yemek yemek eğlenceli bir hale gelebilir.

Şişmanlık (obezite)

Şişmanlığın bu dönemdeki en önemli nedeni, besinlerle alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olmasıdır. Bunun yanında hareketsiz yaşam, genetik özellikler, enerji değeri yüksek sağlıksız besinlerin tüketimi ve anne sütü alma süresi de başlıca diğer nedenleridir. Çocuklukta başlayan şişmanlığın ileriki yaşlarda devam etme olasılığı yüksektir. Obezite; kalp hastalığı, kanser, diyabet vb. birçok hastalık için de risk oluşturmaktadır.

Obezite durumunda, çocuklara spor yapma alışkanlığı kazandırmak önemlidir. Yiyeceklerde doğru besinlerin seçilmesi sağlanmalıdır.

Besin alerjileri

Alerji nedeniyle bazı besinler çocuk tarafından hiç tüketilemez. Alerjiye neden olan besinler genellikle süt, yumurta, çilek, domates, bal, buğday ve portakaldır. Alerjisi olan besinin tüketilmesi halinde deride kızarma, egzama, ishal, kabızlık, kusma ve karın ağrısı görülebilir.

Besin alerjileri durumunda, alerjiye neden olan besinin belirlenerek çocuğa verilmemesine özen gösterilmelidir. Ev içinde alınan önlemlerin dışında çocuğun öğretmenlerinin de bu konu hakkında bilgilendirilmesi sağlanmalıdır. Çocuklara, alerjileri oldukları besin açıklanmalı, alerjinin olası sonuçları hakkında bilgilendirmeler yapılmalıdır.

Anemi

Demir eksikliği anemisi; çocuklarda psikomotor davranışların azalmasına, zihinsel ve psikolojik gelişimlerinin bozulmasına neden olabilir. Anemisi olan çocuk erken yorulur, nefes nefese kalır, kendini halsiz hisseder, isteksiz davranır, zor öğrenir bu da okul başarısının düşmesine neden olur. Aneminin nedeni demirin yetersiz alımı ve bağırsak parazitleri olabilir.

Anemi durumunda, aneminin olumsuz etkileri sık sık yaşandığında doktora başvurulmalı, anemi tespitinden sonra ise demir eksikliğini giderici besinlerin alınmasına özen gösterilmelidir.

Kabızlık

Yanlış beslenme alışkanlıkları, sindirimi zor besinlerin sık sık tüketilmesi, sıvı desteğinin yetersiz olması, yuvaya gitme, evden ayrılma, hijyensiz tuvalet ortamları kabızlığa neden olabilir.

Kabızlık durumunda, çocuklara sıvı açısından yüksek olan besinler verilmeli, fiziksel aktiviteler yapılması sağlanmalıdır.Yemek hazırlarken, sofra kurulurken ve kaldırılırken çocuğun katılımı sağlanmalıdır.