Masal ve Dil Becerilerinin Gelişimi

Özellikle okul öncesi dönem söz konusu olduğunda çocuğun dil gelişimini, çocuk edebiyatı ürünlerinden, özellikle de masallardan ayrı düşünmek neredeyse olanaksızdır. Dolayısıyla masallar okul öncesi sınıflarında dil becerilerinin geliştirilmesi, dilin etkili ve verimli kullanılması açısından en önemli eğitsel materyallerden birisidir.

Okul öncesi dönem çocuğun kendini ifade etme, duyduklarını ve düşündüklerini etkili bir sözel anlatım ile ifade etme, başkalarının duygularını fark etme ve anlama gibi dil ile ilgili becerilerin geliştirilmesi açısından oldukça kritik bir dönemdir. Bu dönemde çocuklar özellikle sosyal çevrelerindeki dilsel materyallerden yoğun bir biçimde etkilenip bu dilsel uyaranları kullanma yoluna giderler. Bu sebeple okul öncesi dönemde çocuğun çevresinde dilsel açıdan zengin uyaranlı bir ortamın oluşturulması, çocuk ile iletişim kurulan dil yapısının özenle düzenlenmesi çocuğun etkin dil becerileri kazanması açısından önem taşır.

Çocuğun dil becerileri edinmesi açısından kritik dönem olan okul öncesi dönemde çocuğa nitelikli bir dilsel çevre sunmanın ilk adımı onun nitelikli çocuk edebiyatı eserleri ile tanışmasını sağlamaktır. Bu dönemde çocuğun ilgisinin en yüksek olduğu çocuk edebiyatı ürünü ise masallardır.

Okul öncesi dönemde çocuğa masal okunması, nitelikli görsellere sahip çocuk kitapları ile tanışması çocuğun dil edinimini etkileyeceği gibi ileri yaşamında kitaplara dair tutumlarını da şekillendirir. Eğer çocuk iki dilli (bilingual) bir ortamda yetişiyorsa çocuğun ikinci ana dilinde (örneğin ingilizce masallar) masallara maruz kalması iki dilin de etkin edinimi açısından önem taşır.

Çocuğun, çocuk edebiyatı ürünlerinden en üst düzeyde faydalanması ve psikolojisinin olumsuz etkilenmemesi için çocuğa sunulacak olan çocuk edebiyatı ürünlerinin (masallar, fabllar, çocuk şiirleri) özenle seçilmesi gerekmektedir. Bu noktada çocuğa sunulacak olan masalın öncelikle çocuğun dilsel düzeyine uygun olması ve zengin bir dilsel içeriğe sahip olması gereklidir.

Masal okumanın çocuğun dil becerilerine katkıları

  • Çocuklar nitelikli bir masala ya da bir diğer çocuk edebiyatı ürününe maruz kalarak bir örgüyü oluşturan etmenleri kavrarlar. Bu onların kendi öykülerini anlatmalarını, dolayısıyla dil becerilerinin ve hayal güçlerinin gelişmesini destekler.
  • Nitelikli çocuk kitaplarında kullanılan incelikli ve güzel Türkçe çocuğun dil edinimine olumlu katkılar sağlar. Yeni ifade biçimleri öğrenmesine sebep olur.
  • Masallar aynı zamanda uygun resimler ile desteklendiklerinde iyi bir kavram öğretimi aracıdır. Çocuk bilmediği kelimelere karşı hassastır. Masalda duyduğu ve bilmediği kelimeyi sorarak ya da resimler aracılığıyla öğrenir. Dolayısıyla masallar uygun ortamlarda kullanıldıklarında çocuğun yeni kelimeler öğrenmesine sebep olur.
  • Bir masalın çocuğa okunması sırasında etkileşimli kitap okuma tekniklerinin kullanılması çocuğun dinleme, izleme ve ifade etme becerilerinin gelişmesine sebep olur. Çocuğa masal okunurken masalı dinlerken masaldaki örgüyü resimlerden takip eden çocuk gerekli etkileşim fırsatları yaratıldığında öyküdeki detayları ifade etmeyi, olay örgüsündeki durumları yaşamına transfer etmeyi ve kendi duygularını etkili bir biçimde ifade etmeyi öğrenir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.