Kaynaştırma Eğitiminin Yararları ve Temel İlkeleri

Kaynaştırma Eğitimi Nedir?

Kaynaştırma, engelli çocuklarla normal çocukların aynı ortamda akademik hayatlarını devam ettirme uygulamasıdır. Ülkemizde kaynaştırmanın temelleri 1990’lı yıllarda engelli ailelerinin çocuklarını normal okullarla okutmak istemesiyle atılmış oldu. Bu yıllardan sonra engel derecesi az olan çocukların normal sınıflarda eğitim görmeleri MEB tarafından esas alınmıştır.

Kaynaştırma uygulaması tam ve yarı zamanlı gerçekleştirilebilmektedir. Tam zamanlı kaynaştırmada öğrencinin kaydı normal okuldadır ve gün boyunda normal sınıflarda eğitim almaktadır. Yarı zamanlı kaynaştırmada ise öğrencinin kaydı özel eğitim sınıfındadır. Özel eğitim sınıfı tarafından yapılan değerlendirme sonucu çocuğun başarılı olabileceği derslerde normal sınıflarda eğitim görmesine izin verilmektedir.

Kaynaştırma Eğitiminin Önemi

Her insan gibi özel gereksinimli çocuklar da sevilmek, takdir edilmek, saygı görmek, toplumda söz sahibi olmak, kendi hayatını özgür bir şekilde yaşamak ister. Bunların gerçekleşmesi için toplumdan soyutlanmadan eğitim alması ve hayatına devam etmesi gerekmektedir. Kaynaştırma eğitiminin önemi de amacı da budur. Özel gereksinimli bireyleri topluma kazandırmak ve hayatlarını bağımsız bir şekilde yaşamasını sağlamaktır.

Kaynaştırma Eğitimi, özel gereksinimli bireylerin yaşamını şekillendirerek okul ortamında normal arkadaşları ile birlikte yetişmesine olanak sağlamaktadır.

Kaynaştırma Eğitimi Uygulamasının Yasal Dayanakları

• 573 sayılı “Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” (Madde 12)
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
• Anayasanın 42. Maddesi

Özel eğitimde kaynaştırma uygulamasının yasal dayanaklarını oluşturmaktadır.

Kaynaştırma Eğitimi Uygulamasının Temel İlkeleri Nelerdir?

• Eğitim alan her bireyin akranları ile birlikte eğitim görme hakkı vardır. Bu nedenle yeterli kapasitede olan her öğrenci akranlarıyla birlikte eğitim görebilir.
• Kaynaştırma uygulaması özel ve genel eğitimde ayrılmaz bir bütündür.
• Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esas alınmalıdır.
• Kaynaştırma uygulamasına erken başlamak esastır.
• Kaynaştırma sürecinde aile ve okul sürekli etkileşim içinde olmalıdır.
• Kaynaştırma uygulaması öğrenciyi toplumun bir parçası haline getirmeyi esas almaktadır.
• Kaynaştırmada süreklilik esastır.

Kaynaştırma Eğitiminin Öğrenciye Yararları

• Kendi zeka seviyesine yakın akranlarıyla eğitim alacağı için öğrenme ve uygulama süresinde olumlu değişimler olmaktadır.
• Çocuklarda kaynaştırma uygulaması sayesinde cesaret, özgüven, aktiflik, atılganlık, olumlu davranışlara yönelme, pratiklik gibi alanlarda gelişme gözlemlenmektedir.
• Bilmediği davranışları normal akranlarında öğrenerek yeni kazanımlarda bulunacaktır.
• Zamanla toplum içinde yapılıp/yapılmaması gerektiğini kavrayacak ilerleyen yıllarda bu davranışını devam ettirecektir.

Kaynaştırma Eğitiminin Ailelere Yararları

• Çocuk olumlu davranışlara yöneldikçe beklentiler artacak ve çocuğa günlük işlere daha fazla katılım imkanı sağlanacaktır.
• Ailelerin eğitim yuvalarına bakış açıları değişecek ve daha çok umutlanmalarını sağlayacaktır.
• Çocuk yüzünden aile içi olumsuzluklar olabilmektedir. Kaynaştırma uygulaması sayesinde bu çatışmalarda da azalmalar görülecektir.
• Bazı aileler çocuklarını garip hareketler sergiledikleri için toplumdan soyutlamak istemektedir. Bu uygulama sayesinde aileler bu davranıştan vazgeçerek çocuklarını topluma kazandırmayı hedefleyecektir.
• Özel gereksinimli çocuklarının normal sınıflarda eğitim görmesi anne babalara moral verecektir. Bu sayede anne babalar çocuklarının eğitim hayatıyla daha yakından ilgilenecektir.

Kaynaştırma Eğitiminin Özel Eğitime Gereksinimi Olmayan Çocuklara Yararları

• Kaynaştırma uygulaması sayesinde özel eğitime gereksinimi olmayan çocuklar özel gereksinimli çocuğu yakından tanıma fırsatı bulabilecektir. Bu da çocuğa onlara karşı nasıl davranılması gerektiği kazanımını sağlayacaktır.
• Çocuklar kendi bedenlerinin ne kadar değerli olduğunu anlayacak ve kendini özel gereksinimli çocuk yerine koyarak empati duygusunu geliştirecektir.
• Çocuklar her insanın farklı olduğunu küçük yaşta anlayacak ve insanlara değer verme kabiliyetleri gelişecektir.
• Farklı bireylerle arkadaşlık kurmanın, oyun oynamanın zevkine varacak ve karşılaştığı özel gereksinimli çocuklara daha sıcakkanlı yaklaşmayı öğrenecektir.