Lisans programının ardından okuduğu bölümde uzmanlaşmak, akademik kariyer yapmak ya da herhangi başka bir sebepten bir üst aşamaya geçmek isteyenler yüksek lisans yapmanın yolunu yordamını öğrenmeye çalışır. Bu noktada yüksek lisans yapmak için araştırmalar, soruşturmalar başlar. Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı için baktığımızda yüksek lisans programlarının çeşitli olduğunu görürüz. Bu da çalışma sahasının genişliğini ifade eder. Türkçe öğretmen adayları atama sürecini beklerken genellikle yüksek lisans yapma yolunu tercih ediyorlar. Bu sayede hem göreve başladıklarında maaşlarında kısmi bir artış olurken hem de bilgilerini tazeleme yoluna gidiyorlar fakat bu amaçla yüksek lisans yapmak için başvuracaksanız hatırlatmakta fayda var ki yüksek lisans programı kolay değildir.

ALES ve YDS şartları

Yüksek Lisans yapmak için üniversiteler adaylardan bazı şartları yerine getirmesini bekler. Birçok yüksek lisans programı için Türkçe Eğitimi’nde bu ALES’ten alacağınız puanın en az 50 ve mezuniyet notunuzun 2.00 ve üzerinde olmasıdır. Gazi, Ankara, Dokuz Eylül gibi üniversiteler YDS ya da YÖKDİL muadili sınavlardan da belli bir puan almış olmanız şartını koşabilirler bu durumda sorun yaşamamak için üniversiteler ilan açtığında başvuru şartlarını dikkatle okumak gerekir. Ancak bilinmesi gerekir ki kimi üniversiteler dil puanı şartını kaldırmışlardır. Bu sebeple bahsedildiği üzere başvuru şartlarını üniversite özelinde değerlendirmek gerekmektedir.

Bilim Sınavı

Tıpkı bu notlarınız gibi sizden gireceğiniz bilim sınavı ya da mülakatta başarılı olmanızı da beklerler. Mülakat ya da yazılı sınav soruları zorlayıcı olabilir. Sordukları sorular lisans düzeyinde öğrendiğiniz bilgilerle paralellik gösterir. Eğer Türkçe Eğitimi alanına başvurduysanız ana derslerden birer soru (Ekleri açıklamanız ve örneklendirmeniz, Türkçedeki sıfatlardan bahsetmeniz gibi) ve alanda çalışma yapmış akademisyenlerin isimleriyle ilgili başka bir soru karşınıza çıkabilir. Sorulan sorular başvurduğunuz üniversitenin alanda çalışan akademisyen kadrosunun çalışma alanları üzerine olacaktır ve sizden istedikleriyle sizin yazdıklarınız aynı düzlemde olmadığı zaman hiç beklemediğiniz bir sonuçla karşılaşabilirsiniz. Bunu yaşamamak için sınava girmeden önce akademisyenlerin çalışmalarına ve kendi notlarınıza göz atın.

Başvuru tarihleri üniversitenin Eğitim Enstitüsü’ne ait sitesinde yer alır. Güz ve Bahar  dönemi olmak üzere iki kere ilan açılır. Fakat genellikle yüksek lisans programı sayısı olarak en yoğun olan güz dönemi açılan ilanlardır. Bahar döneminde görece daha az program bulunur. Tarihleri iyi takip etmek ve kaçırmamak gerekir. Üniversiteler bu konuda herhangi bir taviz vermezler. Belgelerin takibi iyi yapılmalı ve son tarihten önce üniversitenin elinde olduğundan emin olunmalıdır. 

Tezli Yüksek Lisans mı, Tezsiz Yüksek Lisans mı?

Yüksek lisansı tezli ya da tezsiz olarak yapabilirsiniz fakat tezsiz yüksek lisansın olanakları tezli yüksek lisansa göre daha azdır. Sonrasında doktora programına devam etmek ya da akademik kariyer yapmak istediğinizde üniversiteler sizden tezli yüksek lisans yapmış olmanızı talep eder. Araştırma görevlisi kadroları için ise genellikle tezli yüksek lisansa devam ediyor olma şartı aranır. Bu iki programın farkı tezli yüksek lisanstan mezun olabilmek için bir tez hazırlamanız istenirken tezsiz yüksek lisansta proje hazırlamanız beklenir. Tezsiz program görece daha esnektir.

Türkçe Öğretmenliği Lisans Diplomamla Hangi Yüksek Lisans Bölümlerine Başvurabilirim?

Türkçe Eğitimi ve Öğretimi

Genel olarak Türkçe Öğretmenliği lisans programından mezun olduktan sonra tercih edilen yüksek lisans programı Türkçe Eğitimi ve Öğretimidir. Lisans bölümünün devamı olarak nitelendirilebilir ve üniversite öğrenimi boyunca görülen dersler daha da derinleştirilerek bu konular hakkında öğrencilerin makale yazacak ve yayınlayacak düzeye gelmesi hedeflenir. Bölüm Eğitim Fakülteleri ve Sosyal Bilimler Fakülteleri bünyesindeki enstitülerde açılabilir. Her üniversitenin şartları değişse de genellikle dil puanı istenmemektedir. Eğer kendi üniversitenizde yüksek lisans yapmaya başladıysanız alıştığınız, yöntemini bildiğiniz kendi öğretmenlerinizden ders alırsınız.

Alan olarak geniş bir birikime sahiptir. 

Yabancılara Türkçe Öğretimi

Bu yüksek lisans programı Türkçe Öğretmenliği bölümünün yanında Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı gibi bölümlerden de öğrenci kabul ediyor bu nedenle rekabet daha yüksek ve Türkiye’de yalnızca belli başlı üniversitelerde açılan bir bölüm. Bitirdikten sonra Yunus Emre Enstitüleri ya da TÖMER gibi Türkiye’deki ve Yurtdışındaki yabancılara Türkçe öğretmek amacıyla kurulan kurumlarda çalışmanız mümkün. Bu alanda yüksek lisans yapabilmek için dil puanına sahip olmanız gerekebilir. Türkçe eğitimi programından farklı dersler görürsünüz, Dersler ana dili konuşurlarına değil ikinci dil olarak öğrenen yabancı öğrencilere Türkçe öğretme üzerine kuruludur ve yüksek lisans derecesine sahip mezunların fazla olmaması sebebiyle alandaki açıktan faydalanabilirsiniz. Alanla ilgili başvuracağınız kurumlarda yüksek lisansını Yabancılara Türkçe Öğretimi alanında yapmış olanlara öncelik verilmektedir.

Eğitim Yönetimi ve Denetimi

Eğitim Fakültesi’nden herhangi bir bölümün mezuniyet belgesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Programına girmenizi sağlayabilir. Bu bölümde, eğitimin özelde okul ve genelde bütün ülkede yönetimi, öğretme istihdamı, bütçe uygulamaları, teftişi gibi konular üzerinde öğrencinin derinleşmesi sağlanır. Bu bölümü tercih edip kazandığınızda size alan dışından gelen öğrenci olarak bakıldığı için bir dönemlik ya da bir senelik hazırlık dersleri verebilirler. İstenen ALES puan türünde farklılık olabilir. Bu nedenle kabul şartları dikkatle incelenmelidir. Sonrasında doktora programına devam edebilir ve akademisyen olarak başvurabilirsiniz fakat bunun dışında iş olanakları konusunda yeterli değildir. Bölümü daha çok öğretmenlik mesleğini yapanlar ve okulda yönetici kadrosunda bulunanlar tercih etmektedir. Tezsiz ve uzaktan eğitim gibi alternatifleri mevcut olsa da tavsiyem tezli ve örgün öğretime yönelmeniz olacaktır.

Eğitim Programları ve Öğretim

Eğitim programlarını geliştirme, uygulama, materyal hazırlama, okullara hedeflerine ulaşmada rehberlik etme gibi konuları içeren derslerin bulunduğu bir yüksek lisans programıdır. Bu programdan mezuniyet belgesi alındıktan sonra okullarda ya da Milli Eğitim Bakanlığında program geliştirme uzmanı olarak açılan kadrolarda çalışılabilir. Alan olarak geniş ve eğer eğitim alanıyla ilgilenen kişilerin okurken zevk alacağı bir programdır. Bireye neyi, nasıl daha iyi öğretilebileceği üzerine yoğunlaşılır.

Eğitimin Felsefi, Sosyal ve Tarihi Temelleri Bilim Dalı

Bu program eğitim bilimlerinin gelişimi ve eğitimin halk üzerindeki etkisine yoğunlaşır.

Sayılan son üç program genel hatları itibariyle Türkçeyle değil eğitim bilimleriyle ilgilidir. Üniversitelerin Eğitim Bilimleri Enstitülerinden bu programlarla ilgili daha fazla bilgi edinilebilir ve daha fazla programa ulaşılabilir.