Türk Dili ve Edebiyatı Alanında Yüksek Lisans Yapmak

Türk Dili ve Edebiyatı mezunlarının ya da bu alana ilgi duyanların merak ettikleri Türk Dili ve Edebiyatı yüksek lisans yapmak konusu bölümün kendisi itibariyle diğer bölümlerdeki yüksek lisans olanaklarına benzemekle birlikte, özellikle alan dışından tercih yapacaklar için Osmanlıca ya da eski Türkçe dilbilgisi şartları bulunduğu için dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.

Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

Fen – Edebiyat ya da sadece Edebiyat Fakültelerine bağlı bulunan Türk Dili ve Edebiyatı bölümü dört yıllık eğitim veren ve temelde Türk dilinin gelişim aşamalarını, lehçelerini, dilbilgisi kurallarının yanında dilin ayrılmaz bir parçası olan edebiyat kısmını da içeren bir alandır. Türk Dili ve Edebiyatı bölümü okumak isteyenler Açıköğretim Fakültesi’nden de yararlanabilmekte ve dört yıllık eğitimleri sonucunda diploma alabilmektedirler.

Türk Dili ve Edebiyatı bölümleri sanılanın aksine öğretmen yetiştirmek için değil, bu alanda çalışma yapacak nitelikli bilim insanlarını ya da araştırmacıları yetiştirmek için kurulmuşlardır. Öğretmen olmak için ise belirli pedagojik formasyon programlarına gidilerek ayrı diploma almak ya da Eğitim Fakültesine bağlı olan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği bitirmek gerekmektedir. Öğretmenliğin dışında kalan Türk Dili ve Edebiyatı bölümleri; dil bilgisi, lehçe bilgisi, yeni Türk edebiyatı, klasik Türk edebiyatı, Halk edebiyatı, Batı edebiyatı gibi bilgileri içerir ve öğrenciler bu konularda uzmanlaşarak bölümden mezun olurlar.

Türk Dili ve Edebiyatı Yüksek Lisansı Nasıl Yapılır?

Türk Dili ve Edebiyatı eğitimini daha ileri seviyeye götürmek ya da alanında akademisyen olmak isteyen kimseler için pek çok devlet ve vakıf üniversitesi tarafından yüksek lisans imkânı sunulmaktadır. Bu kapsamda Türk Dili ve Edebiyatı yüksek lisansı yapmak için şu şartları sağlıyor olmak gerekmektedir;

• Diploma Notu; 4 yıllık eğitim veren Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinden mezun olunan ortalamayı gösteren puana verilen isimdir. Genelde üniversiteler diğer bölümlerde olduğu gibi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü için de başvuru yapabilmek için en az 2,50 (4’lük sistem üzerinden) puan istemektedirler. Genelde sıralamaya katkısı ise yüzde 20 – 30 arasında olmaktadır.
• ALES Puanı; Tezli yüksek lisans yapabilmek için son dört yıl içinde girilmiş ALES puanının en az 65 olması gerekmektedir. Elbette bu puan sadece başvuru yapmak için gereklidir. Bölümde açılacak kontenjana göre ALES puanı yüksek seviyelere çıkabilmektedir. Türk Dili ve Edebiyatı bölümü için ise ALES’te SÖZEL bölüm puanı temel alınmaktadır. Sıralamaya yüzde 50 civarında etki etmektedir.
• Yabancı Dil Puanı; YDS ya da YÖKDİL gibi sınavlardan alınan yabancı dil puanları başvuru yapabilmek ve yerleşmek için gereklidir. Genelde başvuru için en az 50 puan alınması gerekmektedir. Yabancı dilin hangi dilden olduğu ise önem taşımamakta, sadece yabancı dil şartı aranmaktadır. Fakat bazı üniversiteler yüksek lisans başvurularda yabancı dil puanı olmadan da alım yapabilmektedirler. Örneğin Anadolu Üniversitesi yabancı dil gerektirmeyen bölümler için yabancı dil puanı olmadan başvuruları kabul etmektedir.
• Bilim Sınavı; Üniversitelere göre değişen bilim sınavı, alanla ilgili yapılan sınava verilen isimdir. Öğrenci adayının bölümde okuyacak yeterliliğinin ölçüldüğü bilim sınavı çoğu üniversite tarafından yapılmamaktadır.

Bu dört etmen ya da istenen etmen sayısına göre gerekli koşulları – puanları sağlayan adaylar yüksek lisans başvurusu yapabilirler. Başvuruların değerlendirilmesinde ise istenen şartların puan ortalamaları alınmaktadır. Buna göre ilgili bölümün kontenjanı sayısınca önce asil adaylar puan türlerine göre sıralanmakta, daha sonra yedek listeler açıklanmaktadır. Asil adaylardan kayıt yaptırmayanlar olması halinde ise yedek listenin ilk sırasından adaylar kayıt hakkı kazanmaktadırlar.

Türk Dili ve Edebiyatı Yüksek Lisansı Nasıl Yapılır?

Türk Dili ve Edebiyatı yüksek lisans yapmak temelde, dil ve edebiyat alanına bilimsel bir bakış açısı kazandırmaya yöneliktir. Bu eğitim sonucunda gerek eski gerekse yeni edebiyat alanında öğrenciler bilgi sahibi olurken, aynı zamanda dil bilgisi kurallarını da daha kapsamlı bir şekilde öğrenebilmektedirler. Türk Dili ve Edebiyatı yüksek lisans derslerinin konusu genelde adayların yüksek lisans yapacakları alana göre belirlenmektedir. Örneğin yeni Türk edebiyatı alanında yüksek lisans yapmak isteyenlerin ilk yıllarında alacakları zorunlu dersleri de bu alandaki derslerden seçmeleri mümkün olurken, dil bilgisi alanında yüksek lisans yapmak isteyenlere dil bilgisi ve lehçe dersleri ağırlıklı olarak verilmektedir.

İlk yılda seçilen dersler ve zorunlu dersler ile birlikte üniversiteye belirlenen günlerde derslere katılım yapılmakta, diğer yılda yani ikinci senede ise tez yazımına geçilmektedir. Tez yazım aşamasında danışman hocanın seçilmesi oldukça önemlidir. Çünkü tez yazma aşaması oldukça yıpratıcı bir süreç olup pek çok kez bıkkınlık derecesine varırcasına olaylar yaşanabilmektedir. Bu bakımdan danışmanın hocayla yani tezin yapılacağı hocanın seçiminde dikkatli davranılmalı, temel bir iletişim sağlanabilmeli, aynı şekilde hocanın da destekleyici ve yapıcı davranışlar içinde  bulunması gerekmektedir.

Tez yazım aşamasında tez yapılan konuyla ilgili yapılacak tüm araştırmalar danışmanın hocanın yönlendirmesi ile mümkün olacaktır. Daha sonra gereken tez yazım kurallarına tezin uyması halinde tez önce danışman hoca tarafından değerlendirilecek ve uygun görülmesi halinde jüriye giriş yapılacaktır. Jüriye katılım için danışmanın hocanın yanında en az iki tane daha alandan gelme akademisyen bulunmakta ve jüri sırasında tezin ne ileri sürdüğünü, ne farklılığı olduğu ve benzerleri varsa hangi konularda ayrıştığı gibi sorulara yanıt verilip tezin savunması yapılması sonucunda tez jüriden geçerli not alırsa yani kabul edilirse yüksek lisans tamamlanmış olacaktır.

Bazı üniversitelerde yüksek lisans mezunu olabilmek için yayın şartı da bulunmaktadır. Buna göre öğrenci çalışma yaptığı alanla ilgili ulusal ya da uluslararası hakemli dergilerde yayın yapmalı ya da projede yer almalıdır. Her ne kadar bu şart her üniversite için geçerli olmasa da özellikle eğitim açısından daha iyi olan üniversiteler öğrencilerden böylesi bir talepte bulunabilmektedirler.

Türk Dili ve Edebiyatı Yüksek Lisans Mezunu Ne Yapar?

Türk Dili ve Edebiyatı yüksek lisans programı bir meslek kazandırma programı olmayıp alanda derinleşmek isteyen ya da akademik kariyer düşünenlere yönelik bir alandır. Buna göre akademisyen olmak için gereken doktoraya başlamak için yüksek lisans yapılmakta ya da araştırma görevlisi olunduğu için yine yüksek lisansa başlanmaktadır.

Bunun yanında ilgi alanı olduğu için Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden yüksek lisans yapmak isteyenlerin de sayısı oldukça fazladır. Bunun yanında özellikle Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri de yüksek lisans yapmak isterler çünkü öğrenimlerini tamamlamaları halinde devlet memurlarında yüksek lisans mezunu olmak kıdem ve maaş artışı olarak yansımaktadır.

Tüm bu noktaların yanında Türk Dili ve Edebiyatı yüksek lisansı farklı disiplinlerden de öğrencileri kabul etmektedir. Özellikle Sosyal Bilimler olarak ifade edilen alanlara ait; tarih, felsefe, sosyoloji, psikoloji, sanat tarihi, arkeoloji gibi alan dışı bölümlerden de başvuru yaparak Türk Dili ve Edebiyatı alanında yüksek lisans yapılabilmektedir. Ancak alan dışı bölümden gelenler için Bilimsel Hazırlık Programı (1 yıl) yapılmaktadır. Bu program alan dışından gelenleri bölüme hazırlamak ve görülecek temel dersler hakkında bilgi edinmelerini sağlamak amacıyla yapılmaktadır.