Gebelikte İkili Tarama Testi Nedir? Neden Yapılır?

İkili tarama testi gebeliğin ilk aylarında, bebeğin kromozom anomaliler (genetik hastalıklar) açısından riskli olup olmadığının tarandığı bir uygulama testidir. Günümüz koşullarında, kalıtsal hastalıkların görülme oranında büyük artış gözlemlenir. Bununla beraber sağlıklı bir gebelik geçirebilmek için risklerin önceden tespit edilmesi açısından, tarama testlerine duyulan ihtiyaç da artmıştır.

Yapılan çalışmalara göre; önceden belirlenen riskler ile doğru doğum şekline karar verme, bebek sağlığı, anne ve bebek ölümlerinin önüne geçme gibi konularda avantaj sağladığı belirtilmiştir. Ekonomik ve kolay olması bakımından tercih edilen tarama testi, anne ve bebek açısından da hayati risk taşımamaktadır.

İkili Tarama Testi Ne Zaman Yapılır?

1. trimestir dönemi olarak nitelendirilen, 11. ve 14. gebelik haftası arasında uygulanmaktadır. Yaş aralığı fark etmeksizin risk grubunda bulunan bütün gebelerde ikili tarama testi bakılması önerilmektedir. Bu süreyi geçiren gebeler için; 2. trimestir dönemi (15-20 gebelik haftası) tarama testi yani üçlü tarama testi bakılmaktadır.

İkili Tarama Testi Nasıl Yapılır?

Kadın Doğum Uzmanı tarafından, ultrasonografi aracılığı ile bebeğin ‘’NT’’ yani ense kalınlığı ölçümü ve ‘’CRL’’ (fetüsün baş-popo uzunluğu) ve gebelik haftası belirlenir ve ikisinin birbirleri ile oranı tespit edilir. Aynı zamanda laboratuvar ortamında alınan kan örneğiyle FREE BETA HCG ve PAPP-A (gebelikte görülen protein) değerleri incelenir. 

İkili tarama testi fiyatı, açıklanma süresi gibi özellikler testin yapıldığı sağlık kuruluşuna bağlıdır.

İkili Tarama testi Sonucu

Ultrasonografi sonucuna göre ense kalınlığının 3 mm üzerinde olması riskli kabul edilmektedir. Aynı zamanda ikili tarama testi ile incelenen kan değerlerinin risk oranı, 1/250’den büyük ise hekim amniyosentez, karyonik villus biyopsisi gibi farklı alternatif tanı değerlendirmeleri isteyecektir.

İkili tarama testi sonucu, kromozomal bir bozukluk olup olmaması açısından riskleri belirler, ancak kesin tanı koymaz. Testin yanılma payı olduğu unutulmamalıdır. Normal sağlıklı bir bebek olmasına rağmen yüksek risk çıkacağı gibi riskli olan bir bebeğin de normal çıkması görülebilecek bir durumdur.

İkili Tarama Testi ile Hangi Hastalıklara Bakılır?

İkili tarama testi ile %90 gibi yüksek oranlarda, down sendromu riski erken dönemde tespit edilmektedir. Ancak spina pfida, anensefali gibi nöral tüp defekti olan hastalıklara bakılmaz.

1.Down sendromu

Normal şartlar altında bir insanda bulunması gereken kromozom sayısı 46’dır. Fakat down sendromunda 21. kromozoma 1 adet kromozom kopyalanır ve toplam 47 adet kromozom ortaya çıkar. Bu yüzden down sendromu için ikili tarama testi ile Trizomi 21 kromozomu incelenir.

2.Edward Sendromu

Edward sendromu, insan genetiğinde bulunan 18. Kromozom çiftine 3 adet kromozom eklenmesi ile ortaya çıkar. Bu nedenle trizomi 18 kromozomunun incelenmesi için 2’li tarama testi yapılır. En sık görülen kalıtsal hastalık olan edward sendromu, down sendromu ile benzerlik gösterir. Edward sendromu bulunan çocuklarda genellikle gelişme geriliği, sistemik hastalıklar, normal olmayan kafa şekilleri gibi belirtiler vardır.