Bebeğinize uyku eğitimini nasıl vermelisiniz?

Uyku, bebeklerin zihinsel ve bedensel gelişimi için önemli bir ihtiyaçtır. Büyüme hormonu olan somatotropinin en fazla uyku esnasında salgılanması bebeklerde sağlıklı uykunun önemini artırmaktadır. Sağlıklı uyku bebeğin sadece yeterli uyuması demek değildir. Uyku öncesi ve uykuya dalma esnasında kazandırılması gereken bazı alışkanlıklar uyku kalitesini etkiler. Bu alışkanlıkların kazandırılması uyku eğitimi ile bebeğe “uyumayı öğretmek” olarak tanımlanabilir. Uyku eğitimi, bebeğin bir desteğe ihtiyaç duymadan uyuyabilme becerisini kazanmasını amaçlayan uygulamalardır. Tanımına bakıldığında deneyimlenmesi ve başarılması zor gibi görünse de sabır ve çaba ile bebeğin bu beceriyi kazanması mümkündür.

Uyku eğitiminin temeli bebeğin bağımsız uyuyabiliyor olmasıdır.

Sallanarak, kucakta, emerek ya da başka bir destekle uyuyan bir bebeği bağımsız uyumaya alıştırmak uzun soluklu bir süreçtir. Bu nedenle destekle uyuyan bebekleri birden bire yatağına bırakıp uyumalarını beklemenin mümkün olmadığı aşikardır. Birazdan bahsedilecek adım adım uyku eğitimi önerileri doğru ve sistemli şekilde uygulandığında bebekler kendi yataklarında kendilerini sakinleştirerek uyuma alışkanlığı kazanırlar.

Uyku rutinleri bebeğin uykuya geçişinde ön hazırlıktır ve uyumayı kolaylaştırır.

 Özellikle gece uykularından önce rutin haline getirilen bazı davranışlar bebeğe “uyku vaktin geldi” mesajı verir ve onun uykuya geçişini kolaylaştırır. Örneğin; uykudan önce hafif masaj yapmak, saçlarını okşamak ve öpmek, kısık sesle sevgi sözcükleri söylemek, uyku hazırlığı yaparken ışığı kapatmak ve bir süre karanlıkta beklemek bebeğe artık uyuması gerektiğini anlatma yöntemleri olabilir. Bebeğin sevdiği yumuşak bir oyuncak da uyku oyuncağı olarak kullanılabilir. Uyku zamanı yaklaştığında oyuncak gösterilerek, bebeğe temas ettirilerek ya da beşiğin içine konularak hazırlık yapılabilir. Ebeveynler kendilerine ve bebeklerine uygun farklı rutinler belirleyebilirler.

Uyku Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?

Uyku eğitimi için uzmanlar ilk 3 ay bebeğin kucakta ya da emerek uyumasının tolere edilebilen normal bir süreç olduğunu, en doğru zamanın 3. aydan sonra olduğunu belirtmekte. Fakat her bebeğin bu ayrılmaya alışması farklı dönemlerde olabilir. Bebeğin hazırbulunuşluk haline göre ebeveynler istedikleri uygun bir dönemde uyku eğitimi verebilir.

Adım Adım Uyku Eğitimi

• Öncelikle bebeğin beslenme durumunun kontrol edilmesi gerekir. Az ya da gereğinden fazla beslenmiş bebekler uykuya dalmada zorlanır.
• Bebek ve ebeveyn arasında rutin haline gelen davranışlar yapılır ve bebeğin rahatlaması sağlanır.
• Bebeğin görebileceği şekilde beşiğin yakınında durarak zaman zaman göz teması ve rahatlaması için az da olsa dokunarak uyuması beklenir.
• Beşiğine konulan bebek ağlamaya başlarsa hemen kucağa alınmalı ve sakinleşmesi sağlanmalıdır. Fakat kucakta fazlaca sakinleşip uyuması beklenmemeli; ağlaması kesildikten sonra tekrar beşiğe yatırılmalıdır. Bebek uzun süre sakinleşmez ağlaması devam ederse sakinleşene kadar kucağa alınıp bu döngü devam ettirilmelidir.
• Bebeğin sevdiği bir ninni, sakin bir müzik ya da ebeveyn tarafından ninni söylenmesi bebeğin yalnızlık hissini hafifletir.
• Bebeğin kendi yatağında uyumasına alışmasından sonra yatağın başında beklemek yerine zaman zaman bebeği yalnız bırakıp ona “tek başına da uykuya dalabilirsin.” güveni verilmelidir.

Bebek Uyku Eğitimini Reddeder ve Sakinleşmezse?

Uyku eğitimine yeni başlandığında bebekler uykuya dalamama, huzursuzluk, ağlama nöbetleri gibi davranışlar gösterebilirler. Bu tepkilerin normal olduğu ve bebeğin yeni bir deneyimi kabullenmesinin sancılı bir süreç olduğu unutulmamalıdır. Sakinleştirme yöntemlerini uyguladıktan bir süre sonra ağlamasının azaldığı ve uykuya geçiş yaptığı görülecektir. Uyku eğitiminin ilk günlerinde bebekler fiziksel temas eksikliğiyle uykuya daldıklarını hissedebilirler; uykuları sıkça bölünebilir. Uyku bölündüğünde de aynı yöntem devam ettirilmelidir. Zamanla huzursuz uykular kesintisiz gece uykularına dönüşecektir. Bu süreçte önemli olan bebek tepki gösterse de bağımsız uyumayı uzun süre reddetse de anne-babanın kararlığını sürdürmesidir.

Uyku Eğitimi Ne Zaman Verilmez?

Bazı dönemlerde bebeklere uyku eğitimi vermeye çalışmak bebeği ve ebeveyni yoracağı gibi olumlu sonuçlar da vermez. Bebek;

• Hastaysa
• Diş çıkarıyorsa
• Ek gıdaya henüz geçtiyse
• Gaz sorunu varsa
• Reflü sorunu varsa

Bir süre beklenmeli doğru zamanda uygulamaya geçilmelidir.

Asla Yapılmaması Gerek!

• Bebeklerin beşiğe yatırılarak odada yalnız bırakılması ve ağlatarak uyumaya zorlanması, bebeği dinlendiren bir uyku sağlamayacağı gibi anne-bebek arasındaki duygusal bağı da zedeler.
• Bebek ağladığında ışığı açmak, bebek uyumaya konsantre olurken başka bir şeyle uğraşmak dikkatini dağıtır ve uykuya dalma sürecini uzatır.
• Bedeninin bir yerine sürekli vurarak uyutmak ve kucağa aldığında gezinmek de bebeğe sallanıyormuş hissi vereceği için bebek uyku bağımsızlığını kazanamaz.