Dil Edinimi ve Dil Öğrenimi
Dil, bir anlaşma aracı olmasıyla insanlar arası iletişimde büyük önem arz etmektedir ve hayatımızın bir parçasıdır. Dilin önemi kadar dili kullanmanın önemi de insanlarda yer etmelidir. Çünkü bir dili kullandığımız kadar, nasıl kullandığımız da önemlidir ve anlaşma hususunda önem arz etmektedir. Bu sebepten ötürü, hâkim olduğumuz dili olabildiğince iyi öğrenmeli ve olabildiğince doğru kullanarak etkili diksiyona sahip olmalıyız.
Dil Öğrenimi Nedir?
Dil öğrenimi için yetişkin yaşının yirmili yaşların ortaları olduğunu söyleyen eğitimciler ve dilbilimciler fazlalıkta. Bundan ötürü bir insan, bir dili otuzlu yaşlarına kadar halletmesi gerekir denilebilir. Fakat söz konusu bu durum her insan için geçerli olur mu, kişiden kişiye değişir mi; bu tartışılır. Fakat otuzlu yaşlarından sonra bu çalışma içerisinde bulunan insan da yok değil bunu da bilmek gerek. Dolayısıyla insanın, tercihine bıraktığı bir konudur bu. Ancak biyolojik etmenler, öğrenme yöntemi, sosyal etkenler ve bilişsel ve sosyal durumlar da dil öğrenmede etkili hususlardır. Bu konuda yaş sınırını merak edenler için diyebiliriz ki yirmili yaşların ortalarına kadar dil öğrenimi gerçekleştirilmelidir. Dil gelişimi noktasında iki ayrı kuram vardır. Özellikle ünlü dil bilimci ve eğitimci Vygotsky, bizlere dili öğrenmenin iki türlü olacağını söylemiştir. Birinci tekrar ve yaşantı ile oluşan davranışçı kuram; diğeri ise çevre vasıtasıyla gerçekleşecek olan sosyal kültürel gelişim kuramı. (Bkz: Dil Edinim Kuramları)
Dil Edinimi Nedir?
Dil edinmek de yine dil öğrenme hususu gibi uzun bir süre tartışma konusu olmuştur. Dil edinmek için en uygun dönem çocukluk dönemidir. Çünkü bu dönemde zihinlerin en çok işlendiği ve algıya karşı çok daha yatkın oldukları bir dönem olduğu için dil edinmenin bu dönemde zirvede olduğu söylenmektedir. Ki çocukların yaşam tarzlarından karakterine, duygularından düşüncelerine çoğu şeyin tamamladığı, bazıları için de zemin hazırladığı bilinmektedir. Bu doğrudur. Peki dil edinmenin yaşı kaçtır diye soracak olursanız; dil edinmek için en kritik yaş 11 yaş civarıdır. 11 yaşına kadar dil edinilir. 11 yaşından sonra ise dil artık öğrenilir. Peki edinmekle öğrenmek arasındaki fark nedir diye sorabilirsiniz. Şimdi bunu açıklayalım nedir edinmek ve öğrenmek?
Dil Öğrenimi ve Dil Edinimi Karşılaştırması
Dedik ki dil edinmek için kritik dönem 11 yaş civarı öğrenmek içinse 20li yaşların ortaları. Peki aralarındaki fark nedir? Şöyle ki, X kişisini düşünelim. Bu kişi Türk olsun. Bu kişinin 27 yaşında olduğunu ve Almanca dili eğitimi aldığını varsayalım. Bir de Y kişisi olsun. Bu kişi de 4 yaşında ve Türk olsun. 4 yaşındaki çocuğunda Almanca diline doğal ortamlarda maruz kaldığını varsayalım. X kişisi dili öğrenir. Y kişisi ise dili edinir. Dili edinen insan, ileriki zamanlarında o dili artık ana dili gibi, Türkçe konuşur gibi konuşabilecektir. Ancak diğer kişi istediği kadar eğitim alsın, Y kişisi gibi dile hâkim olamayacaktır. Bundan ötürü dil gelişimi için kritik dönem bilinmeli, buna göre davranılmasında fayda vardır diyebiliriz. 4 yaşındaki çocuk ortalama verilerden bir tık daha düşük sonuç verebilir. 27 yaşındaki kişi ortalama verilerden bir tık daha iyi sonuç verebilir ancak aradaki fark yine bariz bir şekilde gözükecektir. Bu sebeple bu iki sonuca farklı terimler kullanılmakta. Ayrıca belirtmeliyim ki 4 yaşında edinmeyenler dil hususunda başarılı olamazlar demiyorum. 4 yaşındaki çocuk başarısını gösteremezler, o potansiyelde olamazlar demek istiyorum. Elbette başarı bizlerin elinde.
*Aynı zamanda şunu da eklemekte fayda olduğunu düşünüyorum. Çocuklarda dil gelişiminin zirvede olduğu yaşlar 2 ile 5 yaşları arasıdır bunun da bilinmesinde fayda vardır.
