Serebral palsi nedir? Nedenleri nelerdir?
Yazı İçeriği
Serebral Palsi Nedir?
Serebral Palsi (SP) (Cerebral Palsy – CP) bulaşıcı ya da ilerleyici olmayan bir sorundur ve motor hareketlerdeki aksamaları ifade eden genel bir terimdir. Gelişmekte olan henüz olgunlaşmamış beyindeki zedelenmelerin sonucunda ortaya çıkan duruş bozuklukları ve hareket sınırlamasıdır. Daha çok beyin felci olarak bilinmektedir. Meydana geldiği yer beyindir. Serebral Palsi beyindeki motor kontrol merkezlerinin zarar görmesinden kaynaklanır. Hamilelik sürecinde, doğum sırasında veya doğum sonrasında ortalama üç yaşına kadar meydana gelebilecek nörolojik bir sorundur. Serebral Palsi bir hastalık değildir ve asla başka bir insana bulaşmaz.
Bebekler doğduklarına birçok refleksle dünyaya gelmektedir. Refleksler çocukların ilk bilgi edinme kaynağıdır. Refleksler sayesinde çocuk kendini zararlı madde ya da davranışlardan korumasını öğrenir. Koruma reflekslerinin yanında emme ve arama refleksleri de bebeklerde bulunan temel reflekslerdendir. Örneğin bir bebek istediği nesneyi alabilmek için tüm gövdesini kullanarak harekete geçer. Bu da kaba bir hareket yapmasına neden olur. Bu reflekslerin birçoğu çocuk büyüdükçe ve hareketleri anlamlandırmaya başladıkça ortadan kaybolmaktadır.
Yeni doğan Serebral Palsili çocuklarda beyindeki lezyon sebebi ile kaba motor becerilerde ve ilkel reflekslerde aksamalar ve gelişiminde akranlarına göre daha yavaş bir gelişim gözlenebilmektedir. Serebral Palsili çocuklarda duruş ve hareket bozukluğu olduğu için ilkel refleksleri ve kaba motor davranışları yapmakta oldukça güçlük çekerler. Meydana gelen bu motor bozukluklarını kuvvetsizlik, koordinasyon bozukluğu, spastisite, atetoz, tremorlar ve kas sertliği şeklinde sınıflandırabiliriz.
Motor becerilerin zarar görmesinin yanında davranış, algı, duyu, bilişsel beceriler ve birçok farklı alanda problemler gözlenebilmektedir. Bunlar duyusal bozukluklar, zihinsel gerilik, davranış bozuklukları, epiletik nöbetler(büyük nöbet, küçük nöbet), işitme ve görme yetisi ile alakalı sorunlar, göz bulguları, diş problemleri ve konuşma ve öğrenme güçlüğü problemleridir. Ayrıca Serebral Palsili çocuklarda çeşitli derecelerde dikkat eksikliği ve unutkanlık görülebilmektedir.
Serebral Palsi Nedenleri Nelerdir?
Serebral Palsi nedenleri oluşumuna göre doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası olarak 3 sınıfta incelenebilir.
Doğum Öncesi Nedenler
Serebral Palsili çocukların %75-80’inde doğum öncesi nedenlerden kaynaklı bulgular vardır. Bu yüzden Serebral Palsiyi zamana göre sınıflandırırsak en çok görülme sıklığı doğum öncesi dönemdedir. Doğum öncesinde Serebral Palsi nedenleri:
- Prematüre doğumdan kaynaklı olarak Serabral Palsi
- Enfeksiyon
- Annenin hamilelik döneminde geçirdiği kızamıkçık gibi bulaşıcı hastalıklar
- Annenin zatürre geçirmesi, kalp-akciğer hastalığı, şeker hastalığı
- Anneni epilepsi olması
- Hamilelik döneminde travma ya da radyasyona maruz kalma
- Anneni ilaç ya da alkol bağımlılığı
- Annede bulunan zeka geriliği, hipertiriodizm başlıca doğum öncesi Serebral Palsi nedenleridir.
Doğum Sırası Nedenler
Doğum sırası nedenler olarak genel anlamda malzeme yetersizliği, kötü koşullarda doğum, beyin zedelenmesi gibi faktörlerin yanında doğum öncesinde oluşan sorunlar da önemli bir yer tutmaktadır.
- Düşük doğum ağırlığı
- Prematüre doğum
- Zor ve müdahaleli doğum
- Doğum eyleminin normalden uzun sürmesi beyin felci riskini artırabilir
- Beyin kanaması
- Doğum şeklinde anomaliler
- Çoğul gebelikler doğum anı Serebral Palsi nedenleri arasında gösterilebilir.
Doğum Sonrası Nedenler
Doğum sonrasında Serebral Palsi görülmesi oldukça az rastlanan bir durumdur ancak küçük de olsa meydana gelme ihtimali vardır.
- Yeni doğan sarılığı
- Bebeklikte/Çocuklukta yüksek ateşe bağlı olarak havale geçirmesi
- Kafa travması
- Menenjit, Ensefalit
- Sespis doğum sonrasında en sık görülen Serebral Palsi nedenleridir.