Pika nedir? – Yeme bozuklukları

Pika nedir?

Pika, çocuğun herhangi bir besin değeri olmayan plastik, kumaş, toprak, kağıt, kibrit, kül, sabun gibi maddelerin uzun süre boyunca (en az 1 ay) ve yüksek dozlarda yenilmesi ile karakterize bir davranış bozukluğudur. Bahse konu besin dışı maddelerin tüketimi genellikle 1-3 yaş civarında başlasa da bu dönem çocuğunun haz merkezi ağızdır. Bu sebeple besin dışı maddeleri ağzına sokması olağandır. Ancak olağan durumlarda çocuk besin dışı, kendine özgü bir tadı olan maddeleri (kül, toprak, sabun vs.) ağızdan çıkarma, yutmama ve bir daha ağıza almama eğilimindedir. Pika olan çocuk bu maddeleri uzun süre yeme özellikleri gösterir.

Pikanın nedenleri diğer birçok davranış bozukluğu gibi kesin olmamakla birlikte genetik ve çevresel faktörlerin bir toplamı olarak varlığını sürdürmektedir. Yapılmış olan çalışmalar pikalı çocukların ailelerinde de %40 ile 57 civarında pika varlığını göstermiştir. Bunun yanı sıra demir eksikliğinin pikaya sebep olduğunu ve demir tedavisi sonucunda besin dışı nesnelerin yenilmesinin azaldığını ya da yok olduğunu gösteren çalışmalar da alanyazınında mevcuttur.

Pika sağaltımında doğrudan tıbbi yöntemler yoktur. Klinik Çocuk Psikolojisi Başvuru Kitabı’nda pikalı çocukların sağaltımı için en etkili yöntemin hangi nesnelerin yenebilir, hangilerinin yenilmez olduğunun anlaşılması için pekiştireç kullanımları esasına dayanan davranışçı yöntemler olduğuna değinilmiştir.

Pika ne gibi sağlık sorunlarına sebep olur?

• Diğer yeme bozukluklarından daha farklı olarak pika yabancı maddeleri de yemeyi içerdiği için daha ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.
• Boya gibi toksik kimyasallar içeren besinlerin yenmesi sonucunda zehirlenme, beyin hasarları riskleri.
• Besin beğeri olmayan nesnelerin yenilmesinin sağlıksız beslenmeye sebep olması, besin eksiklikleri.
• Sindirimi mümkün olmayan taş gibi besinlerin yenilmesi sonucunda kabızlık ya da sindirim sistemininde ve bağırsaklarda tıkanmalar.
• Sert veya keskin nesnelerin yutulması sonucunda yemek borusu ya da bağırsaklarda kanamalar.
• Toprak ya da bazı kirli maddelerden gelen bakteri ve parazitlerin sebep olduğu ciddi enfeksiyonlar. Bu enfeksiyonlar kaynaklı böbrek ve ciğer sorunları.
• Özellikle Türkiye’deki toprak ve kil yapısının bağırsaktaki demir emilimini engellemesi kaynaklı demir eksikliği, anemi.