Klasik müziği çocuklarımıza nasıl sunmalıyız?

Hepimiz şüphesiz, klasik müzik dinlesek de dinlemesek de çocukların gelişimine (en azından müzik yönünde gelişimlerine) olumlu katkıda bulunduğu hakkında kimi fikirlere sahibiz. Hatta birçoğumuzun çocukluğuna dair anılarda Tom ve Jerry’den kimi kısımların kaldığını da tahmin ediyorum.

Bu yazıda klasik müziği evimize ve sınıflarımıza nasıl sokabiliriz, ne tarz etkinliklerde hangi parçaları dinleyebiliriz gibi konulara değineceğiz. Ama öncelikle temel birkaç noktada açıklamalar yapalım.

Çocuklar klasik müzik dinleyebilir mi?

Klasik müzik birçok duygunun işlendiği, köklü bir geçmişi olan, dolayısıyla zengin bir müzik türüdür. Eğer doğru parçaları sunarsanız çocuğunuzun ya da öğrencilerinizin klasik müzikten hoşlanmamaları için hiçbir sebep yok.

Klasik müzik çocukların zekasını artırıyor mu?

Hemen cevap verelim, muhtemelen hayır, veya kısmen mümkün. Ancak yalnızca klasik müzik dinleyerek daha zeki çocuklar yetiştireceğin ummak kesinlikle mantıklı bir düşünce tarzı değil. Öncelikle bu bilginin kaynağına, ve çalışmalara bakalım.

1993’te Frances Rauscher ve ekibi tarafından yapılmış bir çalışma sonrası Mozart Etkisi diye bir kavram ortaya çıktı. 10 dakika boyunca Mozart sonatları dinleyen bireylerin IQ seviyelerinde 8-9 puanlık bir artış olduğu yönünde idi. Medyadaki “klasik müzik dinletin, çocuğunuz bir dahi olsun” tarzı başlıkların kaynağı bu araştırma. Ancak çalışmadan günümüze dek yapılmış araştırmalar gösteriyor ki, test yapılırken herhangi bir “haz veren unsur” alan kişilerin performansları daha üst düzeyde.

2006 yılında İngiltere’de yapılmış bir çalışma 3 grup üzerinde Mozart Etkisi’ni denedi, bir gruba herhangi bir müzik verilmezken, bir gruba Mozart sonatları, bir gruba is pop müzik verdiler. Sonuç oldukça ilginç, en üst düzey performans pop müzik dinleyen gruba ait. Bu çalışma “haz veren unsur” olarak bahsettiğim teoriyi destekler nitelikte.

Bunu söyledikten sonra elbette ki sayfayı kapatmayın 🙂 Yalnızca keyif almak için, nitelikli müzik dinlemenin neresi kötü olabilir ki?

Klasik müziği sınıfa sokmak

Okul öncesi dönemde doğrudan müzik okuması yapmak kulağa pek akıllıca gelmiyor. Bu sebeple sınıf içi etkinliklere klasik müziği sokabiliriz. Yazının ilerleyen kısımlarında sınıfta neler dinleyebileceğimize değineceğiz.

• Müzik ve Hareket: Hepimizin şahit oluğu üzere okul öncesi dönem çocukları dans etmeye, müziği hissetmeye bayılıyorlar. Hareket etkinliklerinizde klasik altyapılı parçaları kullanabilirsiniz. Dans ederken klasik müzik dinlemek, kaliteli-özgün müziğe maruz kalırken keyif almanın güzel bir yolu! Eğer bu yönde bir eğitiminiz veya uygulama bilginiz, materyalleriniz varsa sınıfınızda Orff temelli müzik etkinliklerine yönelmek harika bir yol olacaktır.
• Çizgi Filmler: Eğer ki sınıfta bir rahatlama etkinliği olarak çizgi film izlemelerini sağlıyorsanız, Looney Tunes’in 90’lı yıllarda popüler olan birçok çizgi filmini kullanabilirsiniz.
• Konserler: Genellikle klasik müzik konserlerinin yetişkinler için olduğu düşünülür. Ama neden bir konsere öğrencilerinizle birlikte gitmeyesiniz ki? Birçok klasik müzik konserinde hangi parçaların çalınacağı önceden bellidir. Eğer çalınacak parçalar çocukların keyif alabileceği parçalardan oluşuyorsa, bu öğrencilerinizin klasik müziğe karşı tutumlarını olumlu yönde değiştirecek ve konserde gördüğü enstrümanlara ilgi duymasını sağlayacaktır.
• Sanat ve Drama etkinliklerinde müzik seçimimizi klasik müzikten yana kullanmak: Öğrenciler resim çizerken veya bir başka sanat etkinliği yaparken çoğu zaman tam bir konsantrasyon halindedirler. İşte bu anlarda sınıfta belirlediğiniz bir eseri çalmak, duygudurumlarını, hatta ortaya çıkardıkları ürünü dahi etkileyebilir.
• Çocuk Kitapları: Ülkemizde özellikle Doğan Egmont Yayıncılık’ın çıkardığı Klasik Müzik Masalları bu konuda olduka nitelikli kaynaklar. Resimli masal kitaplarını ve CD’leri sınıfınızda kullanabilirsiniz, böylece aynı zamanda öğrencilerinizin müzisyenleri tanımasını da sağlamış olursunuz. Aynı zamanda öğrencilerinize bir masal okurken masalın örgüsüne göre uygun bir müzik kullanmak hem çocukların ilgilerini daha canlı tutar hem
• Sesleri tanıma ve ayırt etme etkinlikleri: Bu tarz etkinliklerde klasik müzik yine önümüze zengin bir pencere açıyor. Özellikle enstrümanları tanımak, veya öğrencilerimizin programda bulunan kimi kazanımları elde etmelerini sağlamak için tek bir enstrümanla icra edilmiş parçaları kullanabilirsiniz.

Neleri dinleyebiliriz?

Benim son zamanlarda en çok keyif aldığım albümlerden birisi de Fazıl Say’ın Çocuklar İçin albümü. Defalarca kez dinledim ve inanılmaz keyif aldım. Parçaların öyküleri Selen Öztürk tarafından seslendirilmiş, sınıf kullanımlarında özellikle duyguları anlama, duygularını açıklama gibi noktalarda oldukça güzel sonuçlar alınacağını düşünüyorum.

Alttaki parçalar Time’ın 10 Pieces of Classical Music Your Toddler Will Love başlıklı yazısından alınmıştır.