Okul öncesi 2017’de zorunlu olacak mı?

İlk olarak ne zaman böyle bir karar alındı?

Öncelikle şunu belirtmeli ki okul öncesi eğitimin zorunlu olması gibi bir konu uzun zamandır gündemde. Hatta 2006 yılında yapılmış olan 17. Milli Eğitim Şurası‘nda Okul Öncesi başlığının ilk ve son maddelerini şunlar oluşturuyordu;

“60-72 aylık çocukluk çağını kapsayan okul öncesi eğitim döneminin zorunlu hale getirilmesi için çalışmalara başlanmalıdır.”

“Cumhuriyetin 100. yılını kutlayacağımız 2023 yılında okul öncesi eğitimdeki 36-60 aylık çocuklar için okullaşma oranı %80’e ulaşmalıdır.”

Okul öncesi dönemde okullaşma oranı verilerine bakacak olursak;

1999 yılında %6 olan okullaşma oranı 

2007 yılında %16

2009-2010 eğitim yılında ise 3-5 yaşta %27,13'e 4-5 yaşta ise 38,82 

2010-2011'de bu rakam 3-5 yaşta %29,85'e 4-5 yaşta %43,10

2011-2012'de 3-5 yaşta %30.87 4-5 yaşta %44,04 5 yaşta 65,69

2012-2013'te 3-5 yaşta %26,63  4-5 yaşta %37,36 5 yaşta 39,72

2013-2014'te 3-5 yaşta %27,71 4-5 yaşta 37,46 5 yaşta 42,54 

2014-2015'te 3-5 yaşta %32,68 4-5 yaşta 41,57 5 yaşta %53,78 

2015-2016'da ise 3-5 yaşta %33,26 4-5 yaşta 42,96 5 yaşta ise %55,48

Tabloyu genel olarak değerlendirdiğimiz zaman 2009-2012 yılları arasında atılmış ilk adımlarla (Nimet Çubukçu’nun Milli Eğitim Bakanı olduğu dönem) belli bir ilerleme kaydedildiği ancak bu ilerlemenin sürdürülmediği açıkça görülebiliyor. Ayrıca 2012-2013 yılında 4+4+4 sistemine geçiş ve ilköğretime başlangıç yaşının düşürülmesi (72 aydan 66 aya)  ile birlikte okul öncesi okullaşma oranındaki azalma görülebiliyor. Sonraki süreçte kısmi bir artış yaşanmış, 2011-2012 eğitim yılına yakın bir okullaşma oranına ulaşılmıştır.

MEB 2015-2019 Stratejik Planı’nda durum nedir?

MEB 2015-2019 Stratejik Planı‘nda “Okul öncesi eğitim imkanlarının yaygınlık ve yeterliliği” Zayıf Taraflar altında bildirilmiştir. Ve ayrıca “Okul öncesinde okullaşma” bir sorun olarak ele alınmıştır.

Aynı dökümanda 2019 yılında okul öncesi eğitimde okullaşmanın %92’ye çıkarılması hedeflenmektedir. Strateji olarak da “Okul öncesi eğitime katılımı artıracak hizmet sunum modelleri geliştirilmesi ve  kısıtlı imkanlara sahip bölgelerin erişimini destekleyecek şekilde yaygınlaştırılması” ve “Ailelere düşen maliyetlerin azaltılması” belirlenmiştir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda MEB okul öncesinde okullaşma oranını artırmayı ciddi bir şekilde gündemine almış görüntüsü çizmektedir.

Süreç nasıl olacak?

Bu süreç okul öncesi eğitimin zorunlu olmasının askıya alınması şeklinde gelişti. Ancak Başbakan Binali Yıldırım’ın Tam gün eğitim ile Okul Öncesi Eğitimin zorunlu hale getirilmesi açıklaması ile derslik sayısının artırılması (20 kişilik 19.104 ek derslik) ve öğretmen sayısının planlı şekilde artırılıp 2019 yılına dek okul öncesinde okullaşma oranının artırılması planlanıyor.

İstatistikleri incelediğimizde temel anlamda okul öncesi eğitimde okullaşmanın ciddi bir şekilde artırılması için gerekli şartlar sağlanmış gözüküyor. Eğer okul öncesi eğitime ayrılan bütçe gerekli artışı gösterir ve altyapı hazırlıkları hızlı bir şekilde tamamlanabilirse 2019 yılında okul öncesi eğitimde okullaşma oranının %80’i aşmaması için hiçbir sebep yok.

Okul öncesi eğitime ayrılan bütçe ise şu şekilde;

Sonuç olarak okul öncesi eğitim zorunlu olur, ya da olmaz sorusuna  cevap vermek için henüz erken ancak 2017 yılı Şubat öğretmen atamalarında alınacak Okul Öncesi Öğretmeni sayısı belirleyici olacaktır.

Yine de okul öncesi eğitime ayrılan bütçenin artışı, MEB 2015-2019 Stratejik Planı’nda okul öncesinin önemli bir yere konmuş olması, okullaşmanın görece kabul edilebilir seviyeye ulaşması ve genel söylemlerin niteliği umut verici gözüküyor.

Not: Okul Öncesi öğretmenlerinin başlatmış olduğu kampanyayı imzalamak isterseniz;

https://www.change.org/p/okul-öncesi-için-10-bin-zorunlu-atama

Grafiğin oluşturulmasında;

Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Milli Eğitim Şuralarında Okul Öncesi Eğitimi ve Bugünkü Durumu 

Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2015-2016 

Türkiye'de Okul Öncesi Eğitime İlişkin Politika ve Finansman Uygulamaları  

çalışmalarından faydalanılmıştır.